Ngọc Thanh
Arsenal Tivat của Montenegro bị UEFA thẳng tay loại khỏi các giải đấu cúp châu Âu từ mùa 2025/26 vì hành vi dàn xếp tỷ số, trở thành cái tên mới nhất trong danh sách 5 CLB từng bị cấm dự Champions League.
UEFA Champions League luôn là sân chơi danh giá bậc nhất ở cấp độ câu lạc bộ tại châu Âu, nhưng không phải đội bóng nào cũng có cơ hội góp mặt vì lý do chuyên môn thuần túy. Trong lịch sử giải đấu, đã có ít nhất 5 câu lạc bộ bị cơ quan bóng đá quyền lực nhất châu Âu cấm tham dự vì vi phạm nghiêm trọng các quy định về tài chính, đạo đức và an toàn thi đấu.
Mới đây nhất, vào tháng 7/2025, CLB Arsenal Tivat của Montenegro đã bị UEFA loại khỏi tất cả các giải đấu châu Âu trong vòng 10 năm. Án phạt này đi kèm khoản tiền phạt 500.000 euro, được đưa ra sau cuộc điều tra cho thấy có hành vi dàn xếp tỷ số trong trận đấu vòng sơ loại UEFA với Alashkert FC vào tháng 7/2023. Đây được coi là một trong những án kỷ luật nghiêm khắc nhất trong lịch sử bóng đá lục địa già.
Một vụ việc đình đám khác liên quan đến Juventus - đội bóng từng hai lần vô địch châu Âu. Đội bóng thành Turin bị cấm dự các giải đấu của UEFA trong mùa 2023/24 sau khi bị kết luận vi phạm Luật Công bằng Tài chính (FFP) trong giai đoạn 2012-2019. Hành động này được coi là lời cảnh tỉnh dành cho các ông lớn có ý định lách luật tài chính để theo đuổi tham vọng thể thao.
Bóng đá Thổ Nhĩ Kỳ cũng từng rung chuyển khi cả hai ông lớn Besiktas và Fenerbahce đều bị UEFA cấm thi đấu vì liên quan đến các vụ dàn xếp tỷ số. Besiktas bị loại khỏi các giải đấu châu lục trong 1 năm, còn Fenerbahce nhận án cấm lên đến 3 năm, đều vào năm 2013. Cả hai đội đã kháng cáo lên Tòa án Trọng tài Thể thao (CAS) nhưng đều không thành công.
Trường hợp nặng nề nhất về thời hạn cấm thi đấu kéo dài là với FK Pobeda của Bắc Macedonia. Năm 2009, CLB này bị cấm thi đấu ở châu Âu suốt 8 năm vì dính líu đến tiêu cực, đồng thời Chủ tịch CLB là Aleksandar Zabrcanec bị cấm tham gia mọi hoạt động bóng đá suốt đời. CAS đã giữ nguyên toàn bộ các phán quyết sau quá trình xem xét kháng cáo.
Ngoài các án phạt cá nhân, UEFA từng ra quyết định mang tính quốc gia sau thảm họa Heysel năm 1985. Vụ việc xảy ra tại trận chung kết Cúp châu Âu giữa Juventus và Liverpool đã khiến 39 người thiệt mạng. Hệ quả là toàn bộ các CLB Anh bị cấm thi đấu tại châu Âu trong vòng 5 năm, riêng Liverpool phải chịu án cấm thêm 1 năm nữa, đến tận 1991 mới được trở lại. Án phạt này đã khiến bóng đá Anh suy yếu rõ rệt so với phần còn lại của châu Âu trong suốt một thời gian dài.
Ngọc Thanh
